Tandartsangst groot probleem voor het gros van de bevolking.

Goedemorgen!

Een kwart van de Nederlandse bevolking is bang voor de tandarts, ruim 80% is tijdens een behandeling wel eens bang en 4% hiervan heeft een ware tandartsfobie ontwikkeld. Ontluisterende getallen. Angst voor de tandarts is een wereldwijd en diepgeworteld fenomeen. Van de bijna 17 miljoen mensen die er in Nederland wonen, zijn er zelfs 800.000 zó bang dat ze geen bezoek duren te brengen aan 'de tandentrekker'. De kans op problemen met het gebit neemt logischerwijze toe als iemand jaren geen bezoek brengt aan de tandarts.

De oorzaken van angst kunnen heel verschillend zijn. Waar de één als kind een trauma heeft opgelopen bij 'de beul', neemt een ander de angst over van bijvoorbeeld de ouders. Overal hoor je wel griezelverhalen over de tandarts. Bij mijzelf is de angst ook in mijn jeugd ontstaan. Altijd gaatjes, altijd boren, altijd kritiek, ik poetste nooit goed, nooit een positieve inslag in zijn waarschijnlijk goedbedoelde verhaal, nee, een tandartsbezoek in mijn jeugd was nooit een succes. Mijn ouders weten er alles van: dagen van tevoren had ik al buikpijn, was ik misselijk en op 'de dag des oordeels' ging ik huilend richting de praktijk. Als ik van de halfjaarlijkse controle en behandeling af was, begon ik alweer te denken: "Over 6 maanden moet ik weer. Help!" En zo telde ik de maanden en weken af naar het volgende bezoek. Dat was geen pretje. Gelukkig is het tegenwoordig anders en zit ik bij een empathische tandarts die het beste met de patiënt voor heeft. Niet dat ik geen zweethandjes meer heb als ik de praktijk binnen loop, hoor. De angst is gelukkig wel een stukje verminderd. Ik besef terdege dat er genoeg bloglezers zijn die ook angst voor de tandarts hebben. In deze blog zet ik een aantal tips op een rij.

Tips voor mensen die bang zijn maar tóch naar de tandarts durven te gaan.
Ten eerste: respect! Het is een hele opgave om tóch naar de tandarts te gaan, ondanks de aanwezige angst. Het feit dat je de stap durft te zetten, daar heb ik enorm veel bewondering voor.
Wat ook de oorzaak van de angst is, het is belangrijk om een goede band te hebben met de tandarts. Met andere woorden: wederzijds vertrouwen.
Praat over je angst met de tandarts. Hij is er dan van op de hoogte en kan zo nodig meer tijd inplannen voor de behandeling. Wil je precies weten wat er gaat gebeuren? Bespreek dit ook. De tandarts kan je stap voor stap uitleggen wat er gaat gebeuren. Spreek tevens vóór de behandeling een teken af met de tandarts, voor het geval het echt niet meer gaat. Spreek bijvoorbeeld af om je hand op te steken. Praten of 'stop' zeggen is echt onmogelijk met die instrumenten in je mond. Dat vind ik trouwens ook altijd onhandig; een tandarts of orthodontist die je tijdens de behandeling iets vraagt, terwijl hij wéét dat je eigenlijk niet kan antwoorden. Met alle moeite probeer je er dan nog een verstaanbaar antwoord uit te persen of je knikt ja of nee. Stom is dat.
Verder: neem afstand van alle horrorverhalen die je over behandelingen van vroeger en soms nog over tandartsen van nu hoort. De schooltandarts van vroeger, die angstaanjagende beul, is allang verleden tijd. Een behandeling hoeft tegenwoordig geen pijn meer te doen. Er zijn zoveel middelen in te zetten voor een pijnloze behandeling! Geef dit aan bij je tandarts. Als je bang bent voor pijn, sta er dan op dat er verdoving gebruikt wordt.
Een ontspannend muziekje of een afbeelding van een illusie á la Escher op het plafond kunnen ook wonderen doen. Bij mijn tandarts in de praktijk kijk ik vanuit de behandelstoel tegen een afbeelding van Escher. Ik ben altijd geconcentreerd naar de tekening aan het kijken terwijl de tandarts aandachtig te werk gaat. Het wordt echter tijd voor een andere afbeelding, want ik heb ze nu echt te vaak gezien... Er zijn genoeg dingen die je kan doen om de angst misschien een klein beetje te verminderen. Het belangrijkste in dit hele verhaal is: communiceren! Bedenk altijd: als jij je tandarts niet vertelt dat je bang bent, kan hij hier ook geen rekening mee houden...

Tips voor mensen die bang zijn en écht niet naar de tandarts durven te gaan.
Er zullen weinig mensen op de blog komen die echt niet naar de tandarts durven. Toch wil ik een beetje aandacht besteden aan deze doelgroep, want de consequenties van het uitstellen van een tandartsbezoek liegen er niet om. Er zijn mensen die geluk hebben met een sterk gebit, maar een overgroot deel van de mensen die enkele jaren niet naar de tandarts gaat, heeft toch wel schade opgelopen. Een slecht gebit doet je zelfvertrouwen en sociale leven zeker geen goed. Je realiseert je steeds meer dat er van alles aan het gebit gedaan moet worden, wat vaak nog een reden is om de tandarts te mijden. Uiteindelijk komt er een moment dat er toch iets aan gedaan moet worden. Mijn eerste tip: praat er met anderen over. Gebruik de hulp van anderen om de juiste hulp te vinden. Zij kunnen een ondersteuning zijn in jouw traject op weg naar verbetering van het gebit!

Vraag naar de ervaringen van anderen met hun tandarts. Is er een tandarts in de buurt bij wie je terecht zou kunnen met je problematieken? Wie is aardig en empathisch? Wie neemt de tijd om patiënten gerust te stellen? Je kan veel informatie uit je (directe) omgeving halen. Belangrijk is wel dat je zelf de eerste afspraak maakt. Maak eerst eens een vrijblijvende afspraak voor een controle. Spreek meteen af dat er de eerste keer niets gedaan wordt. Gebruik het eerste consult om kennis te maken en om te onderzoeken of het 'klikt' met de behandelaar. Vanuit daar kun je nog altijd verder kijken.

Durf je echt niet, dan zou een angstkliniek nog een optie kunnen zijn. Hier werken speciaal opgeleide tandartsen en psychologen samen om de benodigde behandeling uitvoerbaar te maken en de angst tot op een aanvaardbaar niveau te reduceren. In Nederland zijn er 56 tandartsen met een specialisatie op het gebied van angst, zie deze link voor namen van behandelaars en beoordelingen. In mijn directe omgeving ligt de Amalia Kliniek, gespecialiseerd in angstcoaching. Ik heb zelf echter geen ervaringen met deze kliniek en ik weet ook niet hoe de ervaringen van anderen hiermee zijn.

Angst voor de tandarts is een veelvoorkomend 'probleem'. Onthoud altijd: je bent niet de enige! Het gros van de Nederlanders ziet op tegen een behandeling bij de tandarts. Het gevoel de controle uit handen te moeten geven is gewoon niet fijn. Bespreek altijd je angstgevoelens met je tandarts! Maak thuis een briefje met alles wat je de tandarts wil zeggen of vragen. Dit geeft je houvast tijdens het gesprek met de tandarts en mocht je door alle emoties niet meer uit je woorden komen, kun je altijd nog het briefje geven.

Denk eraan: je mondhygiëne is van groot belang en je kunt de problemen maar beter voor zijn!

Tot volgende week.

Liefs,
Cindy