Interview met kaakchirurg Dr. de Jonge deel 1

Goedemorgen!

Zoals ik afgelopen vrijdag al in mijn blog schreef publiceer ik vandaag het eerste deel van het vraaggesprek dat ik met Dr. de Jonge heb gehad. Een vraaggesprek waarin ik dieper in ga op alle aspecten rondom het traject van de kaakosteotomie. Volgende week publiceer ik de vóór-/na-foto's en over twee weken komt het tweede deel van het vraaggesprek met Dr. de Jonge aan bod. Veel leesplezier!

- Ten eerste; waarom heeft u ervoor gekozen om kaakchirurg te worden? Hoe bent u hierin gerold? Waarom is kaakchirurgie volgens u zo'n boeiend vak?
Omdat het mij een leuk vak leek en omdat ik na het afstuderen als tandarts dacht “dit kan toch niet alles zijn??” Kaakchirurgie is ontzettend veelzijdig, heel ruim, er is altijd wel iets te beleven op een dag poli.

- Ik neem aan dat u op de hoogte moeten blijven van ontwikkelingen en nieuwe technieken binnen uw vakgebied. Gaat u nog naar cursussen en trainingen?
Ja, ieder jaar ben ik verplicht om me na te scholen. Ik moet 40 studiepunten halen op jaarbasis. Deze kan ik behalen door cursussen te volgen. Met het volgen van één cursus heb je gemiddeld zo’n 8 punten binnen. Over het algemeen volg je dus minimaal 5 cursussen. 

- In het traject richting de kaakosteotomie toe neemt u deel aan een Multidisciplinair Overleg (MDO). Hoe gaat dit precies in zijn werk? Hoe vaak bespreekt u bijvoorbeeld een patiënt met de orthodontist en wat wordt er precies besproken?
We hebben een spreekuur met de orthodontist. Meestal is de patiënt hierbij aanwezig. In dit spreekuur wordt het opgezette plan besproken. De foto’s/modellen worden bekeken en er wordt onderling afgestemd wat de beste behandeling voor de patiënt is.

- Hoe verloopt het traject m.b.t.  de voorlichting die patiënten krijgen in het traject van de kaakosteotomie?

Ik geef zo veel mogelijk voorlichting aan de patiënt over wat er gaat gebeuren. Dit herhaal ik zo vaak mogelijk. Daarbij is mijn stelregel: patiënten mogen en moeten alles vragen, totdat alles duidelijk is. Al zijn het bij wijze van spreken tien keer dezelfde vragen. Een patiënt mag gerust een extra afspraak op de poli maken. Voor mij is het belangrijk dat ik voor zover mogelijk de onzekerheden bij de patiënt weg kan nemen. Op het moment dat een patiënt op de OK is, kan er niets meer gevraagd worden.

Verder ben ik bezig uitgebreidere info voor de patiënt op papier te zetten, maar dat duurt nog even. Het is veel werk om alles uitgebreid en goed uit te werken.

- In het voorlichtingsboekje over de kaakosteotomie wordt kort gesproken over de risico’s van een dergelijke operatie, bijvoorbeeld over het verlies van gevoel in onderlip en kin. Persoonlijk vind ik dat hier nogal luchtig over wordt gedaan en ook in de gesprekken wordt dit punt niet echt aangehaald. Ook andere lotgenoten heb ik hierover horen klagen. In de folder staat tevens dat patiënten geen hinder ondervinden van het gebrek aan gevoel in lip en kin. Inderdaad, geen hinder in de zin van bewegingsbeperking, maar wel hinder in de zin van het gevoel op zich. Vindt u dat patiënten over het algemeen goed worden ingelicht over de risico’s die aan deze operatie kleven?
Dat is merkwaardig. In onze beleving wordt hier van begin af aan op gehamerd. Dit laat ik ook zien aan de hand van filmpjes of aan de hand van een model van een kaak. Er wordt op gehamerd dat het gaat gebeuren. Dat mensen het niet altijd horen is tweeledig: stress in de wachtkamer en “het zal wel meevallen” en achteraf is het dus toch vervelend en valt het niet mee. Ik zeg vaker dat het voelt alsof je een verdoving krijgt. Mensen reageren dan met: “ohh dat is niet erg”. Als ik dan zeg dat dit gevoel ook een jaar kan aanhouden reageren ze hetzelfde. Men kan zich geen voorstelling maken van wat het betekent. Ik zeg ook vaak: “je krijgt na de operatie een dik hoofd”. Mensen kijken dan van: “het zal wel”, maar achteraf valt dit meestal toch tegen. De beleving van degene die het ondergaat en de behandelaar verschilt wel eens en het is heel moeilijk om daar in deze aspecten eenduidig in te zijn.

Hoe groot is de kans op blijvende schade aan één van de zenuwen? Wat als bijvoorbeeld het gevoel in lip en kin na 3 jaar nog steeds niet terug is? Wat is uw mening hierover?
Dat komt dan nooit meer goed. Ik kan ook geen garantie bieden. Mensen die bijvoorbeeld voor hun beroep fluit of saxofoon spelen, zal ik minder snel opereren. Het risico is hiervoor te groot. Ook al ga ik nóg zo voorzichtig te werk, er kan altijd iets gebeuren. In zulke gevallen is de vraag: wat ga je doen? Hoe ga je het doen? Wat is het voor de patiënt waard om het wel of niet te doen? In deze keuzes moet je zeer zorgvuldig zijn.

- Hoe bereidt u zich voor op een operatie? Bestudeert u bijvoorbeeld de avond van tevoren nog de casus van de patiënt? Of komt u 's morgens eerder naar het werk om e.e.a. voor te bereiden?

Iedere operatie wordt vooraf gepland, er wordt gekeken wat de beste behandeling is, welke alternatieven er eventueel zijn. Elk plan wordt uitgebreid met de patiënt besproken. Hoewel alles gepland is, bekijk ik ’s ochtends voor de OK nog even het plan.

- Hoe ziet een OK-dag er voor u uit? Ik werd bijvoorbeeld al om 7.00 uur in het ziekenhuis verwacht, waarna ik u om 7.30 uur op de OK nog even zag. Hoe laat begint uw werkdag dan? Heeft u zich wel eens verslapen of bent u wel eens te laat op het werk verschenen door een file? Wat gebeurt er dan met het OK-programma?
Op een OK-dag ben ik rond 6.15/6.30 uur in het ziekenhuis. Als er een kaakosteotomie op het programma staat kijk ik alles nog even goed na. Alles is voorbereid. Het komt eigenlijk bijna nooit voor, maar het kan zijn dat ik iets over het hoofd heb gezien wat ik nog kan corrigeren. Daarom check ik alles regelmatig. Rond 7.45 uur ga ik naar de OK, waar ik de patiënt begroet. De patiënt wordt in slaap gebracht en ik kijk in de mond of er nog haakjes aan de beugel moeten worden bevestigd. Ik positioneer de patiënt zodanig dat ik overal goed bij kan. De operatie kan dan beginnen. Tijdens de operatie hangen er foto’s van de patiënt en het operatieplan aan de muur. Voor mij is dit een checklist.

Over het te laat komen; nee, ik ben nog nooit te laat gekomen en ik ga ook nooit te laat komen, tenzij ik word aangereden of er iets anders buiten mijn macht om gebeurt. Te laat komen is voor mij absoluut onbespreekbaar. Als ik op de OK of de poli moet staan, ben ik op tijd.

- Komt u tijdens een kaakosteotomie wel eens voor verrassingen te staan? Bijvoorbeeld dat de werkelijke situatie afwijkt van de computersimulatie? Het gaat toch allemaal om millimeters of nog minder.....

Nee, verassingen zijn er eigenlijk niet. Je houdt bij de planning al rekening met een eventuele “complicatie/ probleem”. Mocht dit zich voordoen dan los je dat op. Een voorbeeld: het komt zelden voor, maar het gebeurt wel eens dat een kaak verkeerd breekt. Dit wordt een bad split genoemd. In 20 jaar tijd is dit maar 2x voorgekomen. Dan heb je iets meer last, maar je lost het op.

- Waarom duurt een kaakosteotomie zo lang? Ik ben ruim 4,5 uur onder zeil geweest. Heeft u dan ook tijd voor een kopje koffie? Ik neem aan dat u niet 4,5 uur achter elkaar zeer geconcentreerd kan werken.
Een gecombineerde boven- en onderkaak osteotomie duurt tussen de 3 en de 4 uur. Iedere patiënt is anders, en een kleine verplaatsing is vaak makkelijker dan een grote. Tussendoor is er geen tijd voor koffie. We opereren altijd met z’n tweeën en houden elkaar zo dus scherp. De operatie duurt zo lang omdat het om precisie gaat. Je breekt de kaak voorzichtig omdat je de zenuwen intact wil houden. Het lastigste is om de kaak zo te plaatsen dat de gewrichten goed blijven staan. Daar zijn technieken voor om het zo secuur mogelijk te doen. Dit kost tijd. Ook het plaatsen van de plaatjes kost veel tijd, want je kan niet gewoon zeggen: “ik zet er een plaat op en ik duw hem er tegenaan”. De platen moeten zo passief mogelijk tegen het bot aan liggen. Alle aspecten worden tijdens de operatie vaak gecontroleerd.

- Ik heb wel eens gelezen dat de neus na een kaakoperatie kan veranderen. Hoe zit dat?
Ja, dat kan. Als de kaak naar boven wordt geplaatst en het neustussenschot wordt niet voldoende ingekort, kan de neus een bocht maken. Dit uit zich in een scheefstand. Daarom moet er altijd goed gecontroleerd worden of het neustussenschot voldoende is ingekort. Na de kaakoperatie kan de neus sowieso tijdelijk een scheefstand vertonen. Dit komt door de beademingsbuis die tijdens de operatie in de neus zit. Dit trekt vanzelf bij.

- Als u 's avonds aan bed komt bij de patiënt om te vertellen dat de OK is geslaagd en u de patiënt ziet liggen, heeft u dan niet soms het gevoel: "wat heb ik die patiënt toch aangedaan?" M.a.w.: neemt u uw werk wel eens mee naar huis?

Nee, ik heb nooit dat gevoel omdat alles vooraf met de patiënt besproken is. In mijn beleving heb ik alles verteld en voldoende informatie gegeven. Ik leef wel mee, maar heb niet het gevoel, “ojee, wat heb ik ze aangedaan”. Mijn werk is mijn hobby, mijn lust en mijn leven. Soms neem je dat mee naar huis, maar nooit vervelend. Thuis denk ik bijvoorbeeld wel eens na over oplossingen, hoe ik bepaalde zaken aan ga pakken.

Dit was het eerste gedeelte van het vraaggesprek met Dr. de Jonge. Ik hoop dat de medisch fotograaf mij in de loop van de week de foto's doorstuurt, zodat ik deze volgende week kan publiceren. Sorry, ik weet dat jullie nieuwsgierig zijn, maar jullie zullen nog even moeten wachten!! Zelf zal ik ook nog even geduld moeten opbrengen.... en ja, ik geef toe; dat is bést moeilijk. ;)

Liefs,

Cindy